„Przedostatnie wiersze” Mariana Grześczaka
Przedostatnie wiersze to nowa książka poetycka Mariana Grześczaka (1934–2010), poety, powieściopisarza, dramaturga, krytyka literackiego i tłumacza, redaktora czasopism literackich „Poezja”, „Literatura” i „Twórczość”. Autor był nadto współzałożycielem poznańskiej grupy literackiej „Wierzbak” w 1956 roku, debiutował w Poznaniu tomem wierszy Lumpenezje (1960), tu też ukończył studia polonistyczne.
W dorobku Grześczaka znajdują się m.in. tomiki Gęste światło, Kwartał wierszy, Snutki, Nike niosąca blask, powieść Odyseja, odyseja, dramat „Dionizos Faust” . Przedostatnie wiersze, drugi wydany pośmiertnie (po Wersetach jerozolimskich z 2012 roku) tom poetycki, zawiera liryki wcześniej niepublikowane, odnalezione w spuściźnie literackiej Mariana Grześczaka, która znajduje się w zbiorach Domu Literatury Biblioteki Raczyńskich. Janusz Drzewucki w posłowiu do tomiku zawarł refleksję: „Przedostatnie wiersze to książka poetyckich dopowiedzeń Mariana Grześczaka. Co zadecydowało o tym, że nie ogłosił tych wierszy w zbiorach, trudno dociec. Niewątpliwie był autorem krytycznym wobec własnej twórczości i własnego dorobku, ale chyba zbyt krytycznym, skoro nie uznał za stosowne wydrukować w swoim czasie tak wyśmienitych utworów, jak Żarteska – w której pojawiają się we własnej osobie: Homer, Szekspir i Puszkin, jak Kiedy poeta – w którym zastanawia się nad tajemnicą zarówno wiersza udanego, jak i nieudanego, jak Przedtestament – w którym prorokując niechybną śmierć, odwołał się do rodzinnych korzeni: «Chcę umrzeć porządnie. / Po wielkopolsku. / Wszystko rozdałem»”. Wspomniany przez Drzewuckiego Przedtestament jest wierszem, który stał się inspiracją dla tytułu tomiku. Przedostatnie wiersze sygnalizują następne spotkania z tą twórczością, których perspektywa wynika z obszernego zbioru tekstów nieobecnych w obiegu czytelniczym, a zachowanych w spuściźnie literackiej poety.
Tomik ukazał się w serii wydawniczej „Poezja i proza poznańskich polonistów”, redagowanej na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. Książka ukazała się nakładem Biblioteki Raczyńskich i Wydawnictwa Wulkan. Edycję dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, w ramach programu „Literatura 2020”.
Książka dostępna jest między innymi w sklepie internetowym .
